آب مروارید (کاتاراکت): بررسی جامع از علل تا درمان‌های پیشرفته

مقدمه

آب مروارید یا کاتاراکت به عنوان یکی از شایع‌ترین علل کاهش بینایی در سراسر جهان شناخته می‌شود. این بیماری با کدر شدن تدریجی عدسی طبیعی چشم ایجاد شده و می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد.

علل و عوامل خطر

عوامل متعددی در بروز آب مروارید نقش دارند.افزایش سن مهمترین عامل خطر محسوب می‌شود، چرا که با گذشت زمان پروتئین‌های عدسی تجمع یافته و باعث کدر شدن آن می‌شوند. قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خورشید بدون محافظت مناسب، سیگار کشیدن، مصرف الکل، دیابت، فشار خون بالا و سابقه خانوادگی از دیگر عوامل مؤثر هستند. همچنین استفاده طولانی مدت از کورتون، ضربه به چشم و سابقه جراحی‌های چشمی قبلی نیز می‌توانند احتمال بروز آب مروارید را افزایش دهند.

علائم و نشانه‌ها

تظاهرات بالینی آب مروارید به تدریج ظاهر می‌شوند.بیماران معمولاً با تاری پیشرونده بینایی که به مرور زمان بدتر می‌شود مراجعه می‌کنند. حساسیت به نور و هاله‌بینایی به خصوص در شب از دیگر علائم شایع است. برخی بیماران گزارش می‌دهند که رنگ‌ها کمرنگ‌تر یا زردتر به نظر می‌رسند. همچنین نیاز مکرر به تغییر نمره عینک و دوبینی در یک چشم ممکن است تجربه شود.

روش‌های تشخیص

تشخیص آب مروارید از طریق معاینه کامل چشم پزشکی صورت می‌گیرد.معاینه با دستگاه اسلیت لمپ به پزشک امکان می‌دهد تا ساختار عدسی را با بزرگنمایی دقیق بررسی کند. تست بینایی سنجی برای تعیین میزان کاهش بینایی انجام می‌شود. معاینه شبکیه پس از گشاد کردن مردمک به ارزیابی سلامت ساختارهای خلف چشم کمک می‌کند. در برخی موارد، توموگرافی انسجام نوری برای بررسی دقیق‌تر آناتومی چشم و رد کردن سایر بیماری‌های همراه استفاده می‌شود.

درمان و مداخلات

در مراحل اولیه،استفاده از عینک‌های با نمره به روز شده، لنزهای ضد انعکاس و نور مناسب می‌تواند کمک‌کننده باشد. اما زمانی که آب مروارید باعث اختلال در انجام فعالیت‌های روزمره شود، جراحی تنها درمان مؤثر محسوب می‌شود. عمل فیکوامولسیفیکاسیون با برش کوچک و استفاده از امواج اولتراسوند برای تخریب و خارج کردن عدسی کدر انجام می‌شود. سپس عدسی مصنوعی داخل چشمی کار گذاشته می‌شود که انواع مختلفی دارد.

پیشگیری و مراقبت

اگرچه نمی‌توان به طور کامل از بروز آب مروارید جلوگیری کرد،اما راهکارهایی برای کاهش خطر وجود دارد. استفاده از عینک‌های آفتابی با محافظت در برابر اشعه فرابنفش و کلاه لبه پهن در مقابل نور خورشید ضروری است. ترک سیگار و مصرف متعادل الکل توصیه می‌شود. کنترل دقیق قند خون در بیماران دیابتی و حفظ فشار خون در محدوده طبیعی اهمیت دارد. رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان شامل میوه‌ها و سبزیجات رنگی می‌تواند مفید باشد.

تحقیقات جدید

امروزه تحقیقات گسترده‌ای در زمینه درمان آب مروارید در حال انجام است.توسعه لنزهای داخل چشمی پیشرفته با قابلیت‌های بیشتر از جمله عمق فوکوس گسترده و تطابق پذیری بهتر از زمینه‌های مورد توجه محققان است. مطالعات بر روی داروهای موضعی چشمی که بتوانند از تجمع پروتئین‌ها در عدسی جلوگیری کنند ادامه دارد. همچنین تکنیک‌های جراحی با استفاده از لیزر فمتوثانیه برای برش‌های دقیق‌تر و کم‌تهاجمی‌تر در حال توسعه هستند.

سخن پایانی

آب مروارید اگرچه یک بیماری شایع و بالقوه ناتوان‌کننده است،اما با تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌توان بینایی از دست رفته را بازیابی کرد. پیشرفت‌های جدید در جراحی کاتاراکت این عمل را به یکی از امن‌ترین و مؤثرترین اعمال جراحی تبدیل کرده است. توجه به علائم هشداردهنده و مراجعه به موقع به چشم پزشک می‌تواند از عوارض جبران ناپذیر جلوگیری کند.